ျမန္မာ စစ္ရာဇဝတ္မႈ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ရန္ အေမရိကန္ ေဆြးေႏြး

ဧရာဝတီ | ျမန္မာစစ္ အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္း စစ္ေဆးရန္ ႏိုင္ငံတကာ ေကာ္မရွင္ တရပ္ ဖြဲ႔စည္းေရး အတြက္ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရ အဖြဲ႔သည္ တြဲဖက္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔မ်ား၊ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာႏွင့္ ေဒသတြင္းတြင္ အေရးပါသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးလ်က္ ရွိေၾကာင္း သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္မွ သတင္းရရွိသည္။

ၿပီးခဲသည့္ ဇြန္လက ကရင္ျပည္နယ္တြင္ နအဖစစ္တပ္ေၾကာင့္ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာသည့္ ကရင္ဒုကၡသည္ မိသားစုမ်ားကို Free Burma Rangers အဖြဲ႔က မွတ္တမ္းတင္ထားစဥ္။ နအဖ စစ္တပ္ေၾကာင့္ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရ သည့္ ကရင္တိုင္းရင္းသား ၅ သိန္းခန္႔ ရွိသည္။ (ဓာတ္ပံု - AP)

“ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း အထေျမာက္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အဓိကက်သူေတြ၊ တျခားႏိုင္ငံေတြ၊ ေဒသတြင္း အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္း စံုက လူေတြနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ စေနပါၿပီ” ဟု သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္၊ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီမွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ မစၥတာ ဘင္ဂ်မင္ ခ်န္းက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တာနာ ေတာင္းဆိုတိုက္တြန္း သည့္ အတိုင္း ျမန္မာ စစ္အစိုးရ၏ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားႏွင့္ လူသား မ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္း စစ္ေဆးမည့္ ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရးကို အေမရိကန္က ေထာက္ခံေၾကာင္း ဘင္ဂ်မင္ ခ်န္းက အတည္ျပဳ ေျပာၾကားသည္။

“စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔တာကို ေထာက္ခံေပမယ့္ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံေရးကို လည္း ဆက္လုပ္မွာပါ”ဟု ဘင္ဂ်မင္ ခ်န္းက ဆိုသည္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္က ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး မူဝါဒသစ္ကို ေၾကညာၿပီး တႏွစ္နီးပါး ကာလအတြင္း၌ အေမရိကန္-ျမန္မာ အစိုးရအဆင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္ရလဒ္မွ ထြက္ေပၚမလာခဲ့ေပ။

“ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာရရင္ သံတမန္နည္းနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးက အေျဖမဟုတ္ပါဘူး။ အၿမဲတမ္း ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေရးပါပဲ။ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး မူဝါဒသစ္ကို က်င့္သံုးေနခ်ိန္မွာ ဖိအားေပးႏိုင္မယ့္ အေျခအေနေတြ ေပၚထြက္လာရင္လည္း ဒါကို ဟန္႔တားမွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ဘင္ဂ်မင္ ခ်န္းက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျဖစ္ထြန္းေရး၊ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာေရးတို႔သည္ အဓိက မူဝါဒ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘင္ဂ်မင္က ဆိုသည္။

စစ္အစိုးရက ေၾကညာလိုက္သည့္ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးျမန္းရာတြင္ ဘင္ဂ်မင္ ခ်န္းက “ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳမႈကို ရလိမ့္မယ္ မထင္ပါဘူး။ စစ္အစိုးရက အတိုက္အခံပါတီေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြကို ပါဝင္ခြင့္မျပဳဘူး။ ယံုၾကည္ေလာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အေနအထားျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးဖို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ပါေသးတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ိဳးသားေရး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ အပါအဝင္ပါပဲ” ဟု ေျဖၾကားသည္။

၎က ဆက္လက္၍ “ၿပီးခဲ့တဲ့ လေပါင္းမ်ားစြာ အတြင္း ျမန္မာျပည္မွာ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္သလို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္လာတဲ့ လကၡဏာ တစံုတရာ မေတြ႔ရပါဘူး။ သံတမန္ လမ္းေၾကာင္းကေန တိုးတက္မႈေတြရဖို႔ ဆက္ႀကိဳးစားပါဦးမယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကုလသမဂၢနဲ႔ အာဆီယံလို အဖြဲ႔အစည္းေတြ အကူအညီနဲ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ေရး၊ စိစစ္တင္းက်ပ္ေရးကို သံုးၿပီး အေျပာင္းအလဲအတြက္ ဖိအားေပးဖို႔ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ဆက္လုပ္သြားပါမယ္” ဟု ေျပာသည္။

US Campaign for Burma က ၾသစေၾတးလ်၊ ၿဗိတိန္၊ ခ်က္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆလိုဗက္ကီးယားတို႔သည္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရးကို ေထာက္ခံသည္ဟု ေျပာၾကားသည္။

ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား၊ ကေနဒါႏွင့္ တျခားႏိုင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရွိရန္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း (AAPP) ၏ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမႉး ကိုဘိုၾကည္က “နယူးဇီလန္၊ ကေနဒါနဲ႔ ဥေရာပ သမဂၢအဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ ရေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ေဆာ္ၾသေနပါတယ္။ လတ္တေလာ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရးကို ေထာက္ခံဖို႔နဲ႔ တကယ့္ တရားမွ်တစြာ ေဆာင္ရြက္မယ့္ ေကာ္မရွင္ ေပၚထြက္ဖို႔ပါပဲ” ဟု ေျပာသည္။

စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရးအတြက္ တ႐ုတ္ကဲ့သို႔ေသာ အာရွႏိုင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရန္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အလြန္နည္းေၾကာင္း၊ ထိုႏိုင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္မွ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအတြက္ အာ႐ံုစိုက္မႈ မရွိသည္မွာ ရွက္စရာေကာင္းေၾကာင္း ထုိင္းႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ စင္ၿပိဳင္အာဆီယံအဖြဲ႔မွ စည္း႐ံုးေရးမႉး ဒက္ဘီ စတူးဟတ္က ေျပာသည္။

“ေဒသတြင္း အေရးပါတဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အာဆီယံတို႔ဟာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔ေရးကို ေထာက္ခံသင့္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အက်ိဳးဆက္ေတြကို သူတို႔ ခံစားေနရလို႔ပါပဲ” ဟု ဒက္ဘီ စတူးဝပ္က ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း ေပၚလို ဆာဂ်ီယို ပီညဲ႐ိုး ကလည္း ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းေရး အေမရိကန္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေထာက္ခံလိုက္သည္။

“စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ေပၚထြက္ေရး ေတာင္းဆိုမႈဟာ အခ်ိန္ကိုက္လို႔ပဲ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ အေကာင္အထည္ ေပၚမယ္ မေပၚဘူးဆိုတာကို မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ႀကိဳးစားၾကည့္သင့္တဲ့ ကိစၥပါပဲ” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလတြင္ နယူးေယာက္တိုင္းမ္ သတင္းစာ၌ မစၥတာ ပီညဲ႐ိုးက စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းရန္ႏွင့္ ထိုေကာ္မရွင္က စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ရန္ အႀကံျပဳ ေရးသားဖူးသည္။

ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ Lalit K Jha ႏွင့္ ဘေကာင္း ပူးေပါင္းေရးသားသည္။

source by : ဧရာဝတီ